Chùa Đậu

01/01/2022

Chùa Đậu, tên chữ là “Thành Đạo tự” thờ nữ thần Pháp Vũ, nằm trong tứ pháp nên còn được gọi là chùa Pháp Vũ (Pháp Vũ tự). Chùa ở địa phận thôn Gia Phúc, xã Nguyễn Trãi, huyện Thường Tín, Thành phố Hà Nội. Là một di tích lịch sử, chùa Đậu được Bộ Văn hóa xếp hạng năm 1964 và đã trở nên nổi tiếng với việc phát hiện hai pho tượng mang thi hài nhà sư trụ tại chùa.

Chùa Đậu tọa lạc trên cánh đồng rìa làng Gia Phúc ven sông Nhuệ. Theo cuốn sách đồng hiện lưu lại tại chùa thì vào thời Sĩ Nhiếp chùa đã được xây dựng. Tuy nhiên, căn cứ vào các hiện vật, di vật, kiến trúc thì chùa Đậu có từ thời nhà Lý, song chủ yếu mang dấu tích của thời Trần, thời Mạc.

Đặc biệt ở chùa Đậu là hai pho tượng bằng sơn phủ lên thi hài của hai nhà sư trụ trì tại chùa nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước quan tâm. Pho tượng thi hài của nhà sư Vũ Khắc Minh được đặt trong lồng kính để trên bệ xây gian bên phải nhà tổ. Tượng này nhỏ bé, trông hệt người thật đang trầm tư mặc tưởng. Tượng ở tư thế ngồi thiền, đầu hơi ngả về phía trước, cao 0,57m. Hai chân vắt chéo nhau, ống chân trái đè lên ống chân phải. Bàn chân phải ghếch lên đùi trái, bàn chân trái ghếch lên đùi phải. Hai bàn chân ngửa. Hai tay đặt trước bụng so le nhau, tay trái ở phía trong, tay phải ở phía ngoài. Lòng bàn tay trái ngửa lên phía trên, lòng bàn tay phải hướng về phía bụng, trong động tác lần tràng hạt. Xương ngực hằn lên, xương sống nhô rõ từng đốt. Cả pho tượng nặng bảy cân. Trên đầu có một vết nứt, mắt thường có thể nhìn thấy hộp sọ. Trên sống lưng cũng có một lổ thủng nhỏ, thấy rõ đốt sống.

Pho tượng thi hài nhà sư Vũ Khắc Trường được đặt trong lồng kính để trên bệ gạch ở gian bên trái nhà tổ. Tượng ở tư thế ngồi, cao 0,70m, lưng thẳng, mặt béo, tai dầy, chân xếp vòng tròn, môi tô son, lông mày kẻ vẽ. Toàn thân được quét một lớp sơn trắng, hình dáng phảng phất tượng Phật. Tượng này mới bị hỏng và được đắp vá lại bằng thạch cao. Nay phần thạch cao ở đầu gối và khuỷu tay vỡ ra để lộ xương chân và xương tay. Nhân dịp 1000 năm Thăng Long-Hà Nội, chùa Đậu được nhà nước cấp kinh phí để phục hồi, tôn tạo lại nhà thượng điện và hai pho tượng Vũ Khắc Minh và Vũ Khắc Trường.

Năm 2016, hai pho tượng được Nhà nước công nhận là bảo vật quốc gia.